We waren vanmorgen al vroeg aanwezig in de Tweebosbuurt. Het is zo’n naar idee dat dit de laatste keer is dat we kunnen wandelen door de wijk zoals we deze al zolang kennen.
Overal in Rotterdam worden wijken gesloopt om ruimte te maken voor “betere”, en dus eigenlijk voor rijkere Rotterdammers. Het 'opbouwen' van een buurt of wijk staat in de Rotterdamse praktijk gelijk aan het wegvegen van minder rijke bewoners. Leefbaar Rotterdam maakt er geen geheim van dat ze een 'gezondere' mix willen in de stad. Men doelt daarmee op meer kapitaalkrachtige bewoners. Het lost de problemen van mensen die minder te besteden hebben echter totaal niet op. Die problemen verschuift men gewoon naar andere delen van de stad, of liever nog: de stad helemaal uit.
In de Tweebosbuurt zijn de bewoners in opstand gekomen om gentrificatie* tegen te houden. Hier hebben Rotterdammers gezegd dat ze er klaar mee zijn om door de gemeente en het NPRZ (Nieuw Plan Rotterdam Zuid) als speelbal gebruikt te worden. Dit is hun wijk, hun thuis, hun leven. Om dat te behouden hebben ze keihard gestreden, maar uiteindelijk toch verloren. Met het NPRZ zet het rijk en de gemeente in op gentrificatie in de stad om de 'sociale samenhang' in de stad te bevorderen. De “zwakke” wijken moeten volgens hen versterkt worden. Met versterken bedoelt de gemeente dan vooral het opkrikken van de cijfertjes in de statistieken.
Dit is hun wijk, hun thuis, hun leven. Om dat te behouden hebben ze keihard gestreden, maar uiteindelijk toch verloren.
Er heerst een sterk geloof dat een wijk beter is wanneer er mensen wonen met een hoger inkomen. Dat moet dan wel een inkomen zijn uit arbeid, de ideale bewoner bezit verder 2 auto’s en een bakfiets. Dit geloof leidt ertoe dat veel van de Rotterdammers die er nu wonen en die niet aan deze criteria voldoen moeten wijken. Er is een sterke overtuiging dat het versterken van de wijk met de huidige bewoners niet gaat werken, simpelweg omdat deze mensen in de ogen van de gemeente niet goed genoeg zijn. Gentrificatie is uiteindelijk gewoon een proces van uitsluiting en het vergroten van ongelijkheid.
Wat de gemeente echter volledig over het hoofd ziet is dat deze bewoners niet alleen hun wortels in de wijk hebben, maar dat zij ook het cement van de wijk zijn. In de straten die gesloopt worden wonen buurtvaders, wijkoma’s, zitten verenigingen, wonen hulpouders, vrijwilligers van scholen en speeltuinen en betrokken bewoners. Het zijn juist deze mensen die verantwoordelijk zijn voor de sociale samenhang in de wijk. Met elkaar vormen ze een wijk waar iedereen thuis is en je bij de buren aanbelt als je een trapje wil lenen. Deze sociale samenhang is in onze ogen zoveel belangrijker dan het gemiddelde cijfer op inkomen of het aantal bakfietsen.
Gentrificatie is uiteindelijk gewoon een proces van uitsluiting en het vergroten van ongelijkheid.
De Radboud universiteit deed in 2018 onderzoek naar de invloed van gentrificatie op sociale cohesie en een belangrijke conclusie uit hun onderzoek was: “Concluderend kan er gesteld worden dat er wel degelijk een invloed is van gentrificatie op sociale cohesie in beide wijken. Deze invloed wordt met name veroorzaakt door de verdeling in bewonersgroepen die er is ontstaan in beide wijken. Er blijkt minder interactie en oppervlakkiger contact tussen nieuwe bewoners, en de bewoners die al in de wijk woonden. Dit zorgt voor een verminderd gevoel van verbondenheid, een gevoel van verdrijving en een ervaren verschil in waarden en normen tussen bewonersgroepen. Dit heeft een negatieve invloed op de sociale cohesie”.
Dit onderzoek, wat meerdere malen is aangehaald in het proces rondom de sloop van Tweebos heeft geen enkele invloed gehad op het besluitvormingsproces van de gemeente. Dit bewijst voor ons nogmaals dat dit hele woonbeleid van de gemeente niet draait om sterkere wijken met een betere sociale cohesie. Het is gewoon een proces is om de huidige bewoners te vervangen. Langzaam maar zeker is men bezig om van Rotterdam een andere stad te maken, een stad waarin geen plek meer is voor een grote groep Rotterdammers. Terwijl dat de praktijk ons juist laat zien dat het die Rotterdammers zijn die onze stad maken tot wat het is.
Kijkend naar wijken die het gentrificatieproces al hebben doorlopen, zien we dat bewoners initiatieven afnemen en dat er minder bewonersgroepen zijn. De nieuwe bewoners zijn weinig betrokken in de wijken en kijken minder om naar de bewoners die het zwaar hebben. Het winkelaanbod verandert met steun van de gemeente, waardoor de oude bewoners hun winkeltjes kwijtraken, maar wel terecht kunnen bij te dure Rotterdamse Jam en Koffie.
In de Tweebosbuurt trokken de bewoners aan de rem, ze gingen dit niet zomaar laten gebeuren. Acties en rechtszaken waren het gevolg en de laatste bewoners houden nog steeds stand, maar iedereen weet dat de zaak verloren is. Zelfs een wisseling van het college met daarin meer “linkse” partijen heeft de bewoners niet gered. Er wordt weer een deel van onze sociale huurwoningen gesloopt voor woningen hoog in de middenklasse. Bewoners met 30 of zelfs 40 jaar in de wijk mogen niet terug en eindigen verspreid over zuid. Het cement van Tweebos is met een moker uit elkaar geslagen en de brokken landen overal op zuid, weg van de mensen die ze kenden, hun vertrouwde markt en toegang tot het ov. Gebroken sociale cohesie, gebroken mensen, gebroken beloften en een links beleid wat uiteindelijk gewoon rechtsaf is geslagen.
Rotterdam BIJ1 breekt, net als de bewoners en de wijk. Het is onmogelijk te begrijpen hoe de gemeente dit beleid voort blijft zetten ondanks dat onderzoeken uit blijven wijzen dat gentrificatie niet leidt tot betere wijken. Dat de zogenaamde “linkse” partijen een beleid blijven steunen waarin betere wijken staan voor inwoners met meer geld, het afbreken van sociale cohesie en het verder afnemen van onze toch al te kleine voorraad sociale woningen, is een schande.
Er moet echt een einde komen aan dit afbraakbeleid. De enorme bedragen gemoeid met deze sloop van Rotterdammers moet juist geïnvesteerd worden in het versterken van de huidige bewoners en wijken. Het blijven inzetten op het vervangen van bewoners voor een in hun ogen beter soort is onacceptabel. Het komende college moet andere keuzes gaan maken, voor Rotterdammers, tegen de sloop. In plaats van investeren in het versterken van de mensen in Rotterdam-Zuid, lijkt men er alles aan te doen om de mensen die daar op dit moment wonen weg te jagen en ze te vervangen. Waarom zet men niet in op goed onderwijs, goede huisvesting en goede en voldoende voorzieningen in de wijk? Waarom niet kijken naar manieren om het verbeteren van deze wijken op sociaal-rechtvaardige wijze vorm te geven?
Rotterdam BIJ1 zal zich nu en in de jaren die volgen in blijven zetten voor een socialer woonbeleid want alleen dat uiteindelijk gaan zorgen voor betere wijken en een stad waarin plek is voor iedereen!
*Gentrificatie = het verdringen van bewoners met een lager inkomen uit bepaalde wijken.