Vragen over de misleidende maatregel 'gratis menstruatieproducten'

In de media lazen we de afgelopen weken dat de gemeente Rotterdam gratis menstruatieproducten beschikbaar gaat stellen voor meisjes tussen de 12 en 18 jaar. Een motie van de Rotterdamse PvdA heeft bijgedragen aan dit besluit. Mensen juichen dit besluit toe en spreken van een revolutionaire stap voorwaarts, gemaakt door de gemeente Rotterdam. Maar is dit besluit het juichen wel waard? Want als je goed kijkt naar dit besluit, wat gaat de gemeente dan daadwerkelijk doen om menstruatie-armoede te bestrijden?

Vanuit Rotterdam BIJ1 zijn wij van mening dat je om menstruatie-armoede te bestrijden moet zorgen dat er gratis menstruatieproducten beschikbaar zijn voor iedereen die dit nodig heeft.

Volgens een onderzoek van Stichting de Bovengrondse en Plan International heeft bijna 1 op de 10 mensen in Nederland soms te weinig geld heeft om tampons of maandverband aan te kunnen schaffen. Het niet kunnen kopen van deze producten hangt natuurlijk samen met een gebrek aan geld. Het is dus in eerste plaats een financieel probleem, maar het is zeker ook een probleem met grote maatschappelijke gevolgen voor de mensen die die raakt.

Het niet kunnen kopen van de juiste of voldoende menstruatieproducten kan leiden tot schooluitval, sociale uitsluiting zelfs het in gevaar brengen van de eigen gezondheid, doordat men ervoor kiest tampons veel langer dan gezond is in te houden. Het is dus een serieus probleem dat een heel gedegen en serieuze aanpak nodig heeft. De afgelopen jaren hebben verschillende landen actie ondernomen om menstruatie-armoede tegen te gaan. Zo nam de Schotse regering in november 2020 een wet aan waardoor het verplicht wordt gratis menstruatieproducten beschikbaar te stellen in openbare- en overheidsgebouwen. Dat is een oplossing die wij ook graag zouden willen zien in Rotterdam.

Met interesse hebben we dan ook het nieuws over het verstrekken van “gratis” menstruatieproducten gevolgd. Maar na het goed bestuderen van de oplossing van de wethouder, blijkt in tegenstelling wat men communiceert dat jonge mensen tussen de 12 en 18 helemaal geen gratis menstruatieproducten krijgen. De wethouder heeft er namelijk voor gekozen om het kinderbudget wat ouders krijgen op de Rotterdampas open te stellen voor menstruatieproducten.

Het hiervoor gereserveerde budget gaat echter niet omhoog. Ouders in armere gezinnen hebben dit budget vaak al heel hard nodig. Het wordt ingezet om kleding te kopen voor de kinderen of maakt het mogelijk dat kinderen kunnen sporten of materiaal voor school hebben. De wethouder zegt nu tegen deze ouders: ‘koop maar minder noodzakelijke dingen voor je kinderen, dan blijft er ruimte over in dat budget voor menstruatieproducten.’

Dat is niet gratis, dat is een symbolische oplossing . Een oplossing die groots in de kranten kwam en dus mooie PR geeft voor de gemeente Rotterdam, maar ook een oplossing die mensen in armoede niet daadwerkelijk helpt.

Rotterdam BIJ1 wil een echte oplossing voor menstruatie-armoede. Niet door een ‘oplossing’ te koppelen aan de Rotterdampas, wat het beperkt tot een probleem van mensen tot 18 jaar en daarnaast een stigmatiserende werking heeft, omdat iedereen ziet dat je afrekent met je Rotterdampas. Nee, gratis menstruatieproducten voor alle Rotterdammers die dit nodig hebben.

We zien dan ook graag dat deze producten vrij verkrijgbaar zijn in alle toiletten van scholen, wijkgebouwen, bibliotheken en andere openbare instellingen en gemeentelocaties. Zo maak je dat iedereen daadwerkelijk toegang heeft tot gratis menstruatieproducten en neem je stigmatiserende factoren weg.

Rotterdam BIJ1 heeft dan ook de volgende vragen aan de wethouder en de gemeenteraad:

  1. Klopt het dat het gratis beschikbaar stellen van menstruatieproducten via de Rotterdampas gaat?
  2. Wordt het budget van de Rotterdampas opgehoogd zodat het niet betekent dat ouders andere noodzakelijke dingen niet meer kunnen aanschaffen om dit mogelijk te maken?
  3. Waarom kiest de gemeente ervoor om alleen de doelgroep meisjes van 12 tot 18 te nemen voor dit project? Rotterdam BIJ1 ziet graag dat de doelgroep breder wordt getrokken naar mensen die menstrueren, armoede stopt niet bij 18 jaar en er zijn meer mensen die menstrueren dan alleen vrouwen.
  4. Hoe kijkt de wethouder naar het daadwerkelijk gratis beschikbaar stellen van menstruatieproducten via toiletten (zowel dames, genderneutrale als heren) op scholen, in wijkgebouwen, bibliotheken en andere openbare gebouwen?
  5. Hoe kijkt de wethouder naar het openstellen van gratis menstruatieproducten voor alle mensen die menstrueren en niet alleen meisjes/vrouwen van 12 tot 18 jaar?
  6. Is de wethouder bereid om een bericht uit te doen richting de media dat Rotterdam op dit moment nog geen gratis menstruatieproducten beschikbaar stelt, maar dit wel van plan is?
  7. Is de wethouder bereid om binnen 2 maanden een plan op te stellen waarbij gratis menstruatieproducten mogelijk worden, zodat deze producten na de zomer beschikbaar zijn?