Gelijkwaardige toegang tot zorg
De basis voor goede en gelijkwaardige zorg is de toegang tot deze zorg. Alle Rotterdammers moeten toegang hebben tot de zorg die ze nodig hebben. Dit klinkt vanzelfsprekend, maar is niet gegarandeerd.
In Rotterdam is de toegang tot de zorg georganiseerd via de huisarts, de Vraagwijzer en het Centrum voor Jeugd en Gezin. Centraal hierin staat dat mensen zelf één van deze hulpverleners moeten benaderen om hun vraag te stellen.
Naast de huisarts is de Vraagwijzer de belangrijkste toegang tot WMO-zorg. Dit is het loket van de gemeente waar bewoners hun eerste hulpvragen neerleggen. Toch gaat het ook hier al mis. De Vraagwijzers zijn vaak gekoppeld aan de gebiedswinkels. Deze zijn vaak in een grote ruimte gevestigd. Dit maakt het moeilijk om burgers privacy te bieden. Ook zijn cultuursensitief werken en racisme grote uitdagingen. Tot slot is de Vraagwijzer een doorgeefluik dat mensen vaker van het kastje naar de muur stuurt, dan naar de juist vorm van hulp.
Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is in Rotterdam verantwoordelijk voor het consultatiebureau en de vaccinatieprogramma’s voor kinderen en jongeren. Het is bij ouders vooral in beeld voor deze verplichte zorg, maar nog te weinig als hulp voor ouders bij opvoedondersteuning en bij zorg voor kinderen en jongeren zelf. Deze taak van het CJG moet meer onder de aandacht worden gebracht. Laagdrempelige toegankelijkheid en vrije inloop zijn nodig om ouders te motiveren om eerder hulp te zoeken.
Veel Rotterdammers van kleur, met name zwarte Rotterdammers, hebben zorgen over de toegang tot de zorg vanwege direct en indirect racisme. Ook zorgen taaluitdagingen voor beperkte toegang tot de zorg. Ervaring leert dat zorg wordt benaderd vanuit een wit heteronormatief perspectief waar voornamelijk mensen van kleur slachtoffer van worden.
Het is belangrijk dat we de zorgbehoefte in beeld brengen van mensen die niet uit zichzelf de weg naar de zorg vinden. In het verleden waren er Zichtbare Schakels, dat waren wijkverpleegkundigen die vrijgeroosterd waren van zorgtaken en de wijken in gingen om onzichtbare zorg in beeld te brengen. Wij willen de Zichtbare Schakels terugbrengen in de wijken.
Vluchtelingen, mensen zonder documenten en dak- en thuisloze mensen moeten ook betere toegang tot zorg hebben. Zorg is een mensenrecht en op een grondrecht bestaan simpelweg geen uitzonderingen. Dit geldt niet alleen voor Rotterdammers zonder thuis, maar voor iedereen die in onze stad verblijft. Gemeenten dienen deze zorg mogelijk te maken door actief op zoek te gaan naar mensen met een hulpvraag en hen in contact te brengen met huisartsenpraktijken en straatdokters. Voor de toegang van vluchtelingen, ongedocumenteerden en dak- en thuislozen tot de zorg, moet de gemeente een een fonds opstellen van waaruit de zorg die buiten het basispakket valt, vergoed kan worden.
Rotterdam BIJ1 wil dat de toegang tot zorg op de volgende manieren wordt verbeterd:
- Vraagwijzers moeten meer de wijk in. Naar de Huizen van de Wijk, bijvoorbeeld.
- De Vraagwijzers worden zo ingericht dat mensen daar met respect voor hun privacy hun verhaal kunnen delen.
- Ook moet er meer worden geïnvesteerd in de kennis van medewerkers, zodat zij mensen door kunnen verwijzen naar directe hulp. Indicatiestelling mag alleen gebeuren door gecertificeerde personen. Op basis van de vele signalen van discriminatie en onheuse bejegening vraagt Rotterdam BIJ1 ook aandacht voor de houding van medewerkers ten opzichte van zorgvragers.
- De gemeente faciliteert een netwerk van voorlichters in eigen taal die door de Vraagwijzer, CJG en de huisarts benaderd kunnen worden voor ondersteuning bij het in beeld krijgen van zorgvragen.
- De Zichtbare Schakels komen terug in de wijken en sluiten aan bij de wijktafels.
- De CJG’s gaan laagdrempelige inloop aanbieden voor zorgvragen waarbij ouders anoniem terecht kunnen met zorgen over hun kinderen.
- De gemeente versterkt de toegang tot zorg voor ongedocumenteerden en dak- en thuislozen door straatdokters te faciliteren en met huisartsen af te stemmen over laagdrempelige toegang.